Op 17 november 2022 promoveert Wim Gombert aan de Rijksuniversiteit Groningen op een proefschrift getiteld From “learning to use” towards “using to learn”? Long-term effects of structure-based versus dynamic usage-based programs for French.
In de afgelopen 50 jaar is de communicatieve methode de standaard geworden in het vreemde taalonderwijs in de wereld. Deze methode, ontstaan in de jaren 70 van de vorige eeuw, was een belangrijk middel om de integratie van burgers in de lidstaten van Europa te bevorderen. Echter, ondanks de communicatieve bedoelingen, bleef de communicatieve methode vooral gericht op taalstructuur met veel expliciete aandacht voor grammatica en een grote nadruk op schriftelijke vaardigheden (lezen en schrijven). In een dergelijke praktijk is het lastig voor leerlingen om de mondelinge vaardigheden (luisteren en spreken) te ontwikkelen.
In Nederland hebben een aantal factoren deze nadruk op schriftelijke vaardigheden versterkt: (1) De grote onderwijshervormingen in de jaren negentig waarin veel aandacht was voor actief en zelfstandig leren, (2) de grote rol die commerciële leergangen hebben gekregen in het vreemde talenonderwijs (mede in de hand gewerkt door de onderwijshervormingen) en (3) de centrale eindexamens die uitsluitend de leesvaardigheid toetsen en die ertoe geleid hebben dat docenten veel tijd gingen besteden aan de ontwikkeling van de leesvaardigheid.
Deze studie heeft onderzoek gedaan naar twee methodieken, de ene een veel gebruikte communicatieve methodiek met veel aandacht voor taalstructuur en voor leesvaardigheid en de andere een recent ontwikkelde, communicatieve methodiek die zich vooral richt op de ontwikkeling van de spreekvaardigheid (een dynamic usage-based – DUB-benadering).
De studie heeft aangetoond dat een benadering waarbij leerlingen ondergedompeld worden in de doeltaal en die uitgaat van het principe dat je een taal vooral leert door deze actief (mondeling) te gebruiken, effectiever is dan een benadering die uitgaat van het principe dat je eerst veel kennis moet verwerven voordat je de taal kunt gebruiken. Waar de gangbare praktijk van communicatief vreemde taalonderwijs heeft aangetoond dat het moeilijk is voor mondelinge vaardigheden om zich voldoende te ontwikkelen in een programma met een overheersende focus op schriftelijke vaardigheden, heeft deze studie aangetoond dat het mogelijk is voor schriftelijke vaardigheden om zich voldoende te ontwikkelen in een programma met een overheersende focus op mondelinge vaardigheden.
Van deze recent ontwikkelde DUB-methodiek is een video gemaakt waarin te zien is hoe deze werkt en wat leerlingen en docenten die deze methodiek gebruiken ervan vinden:
Kijk voor meer informatie over deze promotie op de website van de Rijksuniversiteit Groningen.