De Senegalese hoogleraar Souleymane Bachir Diagne zal op 14 maart 2017 de inaugurale Voltaire-lezing houden in debatcentrum Spui25 in Amsterdam. Diagne is hoogleraar Frans en filosofie aan Columbia University en gespecialiseerd in de geschiedenis van de filosofie, in het bijzonder de islamitische filosofie. Volgens Jeune Afrique is hij een van de invloedrijkste Afrikaanse denkers van deze tijd.
In deze lezing geeft Souleymane Bachir Diagne een beeld van de intellectuele en spirituele traditie die de islam in West-Afrika heeft gevormd. Om te beginnen schetst hij de geschiedenis van de eruditie in de regio, die ingaat tegen het idee dat Afrikaanse culturen in essentie oraal zijn. Vervolgens bespreekt Diagne de rol van geleerden, met name die van de Jakhanke-geestelijken en de soefi-ordes bij de verspreiding van de islam in West-Afrika. De traditie die zij vestigden en die op onderwijs, pacifisme en verdraagzaamheid was gebaseerd, is een betere manier geweest om de bevolking van West-Afrika voor de islam te winnen en zich tegen kolonialisme te keren dan de oorlogen die in de negentiende en twintigste eeuw in naam van religie zijn uitgevochten. Zal die traditie de islam in West-Afrika blijven bepalen in de toekomst? Na zijn lezing zal Diagne worden geïnterviewd door Dorrit van Dalen (African Studies Centre Leiden).
Vertaling Diagne
Ter gelegenheid van de eerste Voltaire-lezing heeft het KFN Diagnes boek Comment philosopher in islam? laten vertalen in het Nederlands.
Filosofie ontwikkelt zich waar vrije geesten naar waarheid zoeken, los van enig vooroordeel. Dat geldt ook voor de filosofie die bedreven wordt binnen de islam. Denkers als Avicenna, Ghazali en Averroës, en recenter Afghani, Abdel Raziq en Iqbal, namen tal van filosofische kwesties onder handen. Souleymane Bachir Diagne pleit in Filosoferen in de islam? voor een dialoog tussen de islam en het moderne denken. De auteur reflecteert bovendien op de openheid van de islam voor de actuele en toekomstige politieke uitdagingen in de wereld.
In een tijd waarin de conflicten tussen de (radicale) islam en de rest van de wereld toenemen en steeds grotere groepen zich beroepen op eigen waarden en eigen cultuur, doet dit boek juist een krachtige oproep tot dialoog en schetst de auteur een verhaal van hoop en rede.
Souleymane Bachir Diagne schreef speciaal voor deze Nederlandse uitgave een nieuwe inleiding.
Souleymane Bachir Diagne, Filosoferen in de islam ? Vertaling Pol van de Wiel. Nawoord van Herman Westerink en Evert van der Zweerde. Nijmegen: Vantilt, 2016. Bestel.