Jarrish Ramcharan is docent Frans aan het Stedelijk Gymnasium in Utrecht en Teacher in Residence aan de Radboud Universiteit. In die beide rollen houdt hij zich heel actief bezig met het enthousiasmeren van jongeren voor de Franse taal en cultuur. In deze blog vertelt hij hoe een evenement als de Dag van de Franse taal daaraan kan bijdragen.
Al jarenlang lopen de studentenaantallen bij de universitaire taal- en cultuurstudies terug, met alle gevolgen van dien. De terugloop van het aantal studenten bij de geesteswetenschappen zal desastreus zijn voor onze samenleving. Het lerarentekort zal verder toenemen en de kennis van taal en cultuur in allerlei verschillende branches, waaronder het wetenschappelijke veld zelf, zal afnemen. Juist het wederzijdse begrip, de creativiteit om problemen op te lossen en om zaken vanuit verschillende perspectieven te zien, dát heeft onze samenleving nodig. Er zijn dus echt meer taal- en cultuurstudenten nodig.
Ik weet nog goed, zo’n zes jaar geleden, toen ik uiterst bewust en vol overtuiging koos voor mijn universitaire studie Frans en voor mijzelf duidelijk had dat het onderwijs helemaal iets voor mij zou zijn, werd mij door nota bene een docent Frans zelf afgeraden om die keuze te maken. Het vak zou toch geen toekomst hebben. Hoogstwaarschijnlijk lief bedoeld, maar hoe krom?!
De taal- en cultuurstudies hebben een imagoprobleem. Ze worden door een groep leerlingen gezien als saai, stoffig en weinig toekomstperspectief biedend. Daarbij hebben leerlingen vaak geen flauw idee wat een universitaire talenstudie inhoudt. Ik word gelukkig van het feit dat er al een heleboel initiatieven en campagnes de grond uit schieten met als doel om leerlingen in te laten zien dat een letterenstudie anders en meer is dan het schoolvak. Uiteraard gaat goed, representatief lesmateriaal helpen om leerlingen meer inzicht te laten krijgen in de inhouden en de toekomstperspectieven van de talenstudies. Maar alleen dat is niet genoeg. Natuurlijk zijn docenten druk met het draaien van hun programma’s en met het doorwerken van hun lesmethodes en natuurlijk weet ik dat het in tijden van leerachterstanden wegwerken wellicht makkelijke praten is, maar alles valt of staat met een enthousiaste middelbare schooldocent die staat voor zijn of haar vak.
Een van mijn favoriete dagen in het jaar is de nationale Dag van de Franse taal. Een initiatief van een aantal landelijke organisaties met het grote gemeenschappelijke doel om de taal en cultuur van de Franstalige landen over de hele wereld in het zonnetje te zetten. Van de basisschool tot aan de universiteit, duizenden leerlingen participeren aan deze dag. Het mooie is dat er veel lesideeën, activiteiten en materiaal beschikbaar zijn en dat docenten vanzelfsprekend vrij zijn bij de invulling van de dag. Veel docenten laten hun leerlingen de Franstalige wereld ontdekken. Helaas blijft het bij een deel vaak bij bleu-blanc-rouge en de Tour Eiffel. Veel docenten doen mee aan dit initiatief. Veel helaas ook nog niet. Om zoveel mogelijk docenten te stimuleren volgende keer (actiever) mee te laten doen, deel ik graag mijn eigen ervaring.
Utrechts Stedelijk Gymnasium
Donderdag 11 november jongsleden was het weer zover. Op mijn eigen school, het Utrechts Stedelijk Gymnasium, werd de Dag van de Franse taal groots gevierd. Ik heb het ultieme geluk deel uit te maken van een sectie waarin iedereen enthousiast is en groots denkt en doet. Op deze dag konden alle leerlingen uit klas 4, 5 en 6 met Frans in hun pakket kiezen uit verschillende workshops. Zo was er onder andere een kookworkshop waarbij leerlingen Libanese taboulé maakten en een Afrikaanse dans- en percussieworkshop. Daarnaast hebben wij die dag zo’n vijftien mensen uitgenodigd (onder wie ouders van leerlingen) die in hun dagelijkse professionele leven bezig zijn met taal en cultuur van een Franstalig land. In een talkshowachtige setting vertelden zij onze leerlingen over het nut en de carrièreperspectieven van het Frans. In de aula draaide Franstalige muziek, werd er gedanst en kwam de geur van versgebakken crêpes je tegemoet, terwijl in de personeelskamer allerlei Marokkaanse lekkernijen werden genuttigd.
Deze dag was werkelijk een groot feest en de reacties van leerlingen waren geweldig. Hier en daar zag je bij leerlingen de ogen open gaan of een lampje gaan branden. Het idee dat de leerlingen deel uit maken van een francofone gemeenschap met miljoenen Franstaligen, is ook niet niets. De leerlingen hebben een mooie, interessante dag gehad, de docenten hebben een mooie, vrolijke dag gehad en bovenal: het vak stond weer even in de schijnwerpers.
De organisatie vraagt tijd, geld en ruimte, maar vooral een geweldige bak positieve energie. Doe het samen met je sectie, betrek collega’s uit andere vakgroepen erbij en durf het groots aan te pakken. Met dit soort activiteiten laat je de leerlingen en collega’s zien waar je als sectie voor staat. Uiteindelijk hebben wij, docenten Frans in Nederland, allemaal hetzelfde doel: de taal levend houden, meer leerlingen die voor Frans kiezen in de bovenbouw en meer studenten Frans op de universiteit. Laten we die uitdaging samen aangaan. Neem je leerlingen mee in je enthousiasme en je liefde voor het Frans, ga op stap, haal de Franstalige wereld naar binnen en organiseer dit soort waanzinnige activiteiten. Docenten Frans, vier je vak!
Deze blog is eerder verschenen op www.ru.nl/pucsociety.