De tijdmachine van Marcel Proust

Voor liefhebbers van Marcel Proust (1871-1922) is dit jaar in tweeërlei opzicht een bijzonder jaar. Internationaal vinden talrijke culturele manifestaties plaats ter herdenking van Prousts honderdste sterfdag op 18 november. Zijn romancyclus Op zoek naar de verloren tijd behoort immers tot de hoogtepunten uit de wereldliteratuur. Op diezelfde dag verschijnt tevens de Nederlandse vertaling van Les soixante-quinze feuillets, een tot dusverre onbekend manuscript van Proust, een verzameling ‘kladjes’, in feite, die volgens de kenners het allereerste begin vormen van de romancyclus zoals wij die nu kennen.

In deze extra feestelijke, vierde reeks colleges over Marcel Proust, verzorgd door academische experts en vertalers, kijken we samen met kunsthistoricus Frits Duparc, oud-directeur van het Mauritshuis, terug op Prousts bezoek aan het Mauritshuis in 1902. Sabine van Wesemael en Joep van Brederode verzorgen opnieuw een college over de belangrijke rol van de muziek in de Recherche, terwijl Manet van Montfrans nader zal ingaan op de wijze waarop de joodse afkomst van Proust zijn sporen heeft nagelaten in de roman. Philippe Noble en Désirée Schyns gunnen ons alvast een blik in hun vertaling van Les soixante-quinze feuillets (de ‘kladjes’ van Proust), geïllustreerd door enkele voorbeelden uit de praktijk.

De focus ligt ditmaal op de twee laatste delen van Op zoek naar de verloren tijd. Het deel De voortvluchtige is in zekere zin het minst bekende deel van de cyclus, al is het – alleen al vanwege het bezoek van de verteller aan Venetië – zeker onze aandacht waard. In De tijd hervonden vatte Prousts zijn ideeën over het schrijven samen, waarmee we in zekere zin weer terugkomen bij de ‘kladjes’ van het allereerste begin.

Programma

  • 7 oktober: ‘Marcel Proust, De voortvluchtige’, door Ieme van der Poel, emeritus hoogleraar Franse letterkunde, UvA
  • 14 oktober: ‘Het bijbelverhaal Esther in de Recherche: bron van verwijzing naar Prousts Joodse afkomst’, door Manet van Montfrans, docent/onderzoeker moderne Europese letterkunde, UvA
  • 21 oktober: ‘Over het vertalen van een teruggevonden voorstudie van de RechercheLes soixante-quinze feuillets’, door Philippe Noble, vertaler en oud-diplomaat, en Désirée Schyns, vertaalster en hoofddocent vertalen Universiteit Gent
  • 28 oktober: ‘Marcel Proust: De tijd hervonden’, door Ieme van der Poel
  • 4 november: ‘Op zoek naar de verloren tijd: een muzikale roman’, door Sabine van Wesemael, hoofddocent Franse letterkunde, UvA, en Joep van Brederode, musicoloog en musicus
  • 11 november: ‘Marcel Proust en de Hollandse zeventiende-eeuwse schilderkunst’, door Frits Duparc, kunsthistoricus en oud-directeur van het Mauritshuis, Den Haag

Kijk voor meer informatie en aanmelden op de website van de Illustere School van de Universiteit van Amsterdam.