De correspondentie van Belle van Zuylen online

23 november 2021 | 09:30 18:00
Academiegebouw Domplein, Utrecht

Van 18e-eeuws handschrift naar Utrecht Time Machine

Symposium georganiseerd door de NEWW Werkgroep van het Huizinga Instituut (New approaches to European Women’s Writing)

Binnen het Huygens Instituut wordt, in samenwerking met vrijwilligers van het Genootschap Belle van Zuylen, gewerkt aan de digitalisering en online presentatie van de correspondentie van Belle van Zuylen (in het buitenland bekend als Isabelle de Charrière). De ca 2600 brieven worden ook voorzien van annotatie, moderne spelling en – geleidelijk aan – vertalingen (hieraan wordt meegewerkt door studenten Frans uit Nijmegen).

Dit jaar is het, bovendien, 250 jaar geleden dat Belle van Zuylen in het huwelijk trad en als Madame de Charrière Utrecht inruilde voor het Zwitserse Colombier bij Neuchâtel: een goede gelegenheid om een nieuw deel van haar gedigitaliseerde correspondentie te lanceren. Het gaat om de brieven die werden verzonden uit Utrecht, en die waarin sprake is van Utrecht, Utrechters, de Maliebaan, boekhandel Spruyt in de Choirstraat, de Utrechtse kermis, en bij uitbreiding ook: van Nederland, Nederlandse cultuur en eigenaardigheden – in totaal 764 brieven.

De lancering vindt plaats op 23 november a.s. Op het adres charriere.huygens.knaw.nl worden deze brieven dan toegevoegd aan de eerder (oktober 2019) gepresenteerde 199 brieven, waarvan de handschriften zich in Nederlandse archieven bevinden.

Dan wordt ook een symposium gehouden, waar we de mogelijkheden bespreken die dankzij dergelijke online edities ontstaan, niet alleen voor het onderzoek naar internationale correspondentienetwerken, maar ook voor de samenwerking met publieksprojecten – zoals de Utrecht Time Machine. Daar zal het “Utrechtse verhaal” over Belle van Zuylen/Isabelle de Charrière zichtbaar gemaakt worden: haar Utrechtse jeugd, haar latere contacten met Utrecht en haar herinneringen aan haar geboortestad.

Het symposium wordt georganiseerd door het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis (KNAW, Amsterdam), de Werkgroep NEWW (New approaches to European Women’s Writing) van het Huizinga Instituut, Living Pasts en het Descartes centrum (alle te Utrecht).

PROGRAMMA

9.30 – 13.00 OCHTENDSESSIES (voertaal Engels)

Suzan van Dijk: Welcome

9.45 – 11.00 Sessie 1 (voorzitter Nina Geerdink, Universiteit Utrecht)
Corresponderende vrouwen

Ineke Huysman (Huygens ING):
Johan de Witt (1625-1672), Constantijn Huygens (1596-1687) and their female correspondents.

Nicole Pohl (Oxford Brookes University):
Bluestocking Elizabeth Montagu and her correspondence.

Suzan van Dijk en Madeleine van Strien-Chardonneau:
Launch of Belle de Zuylen’s (764) Utrecht- and Netherlands-related letters in the website https://charriere.huygens.knaw.nl/.

PAUZE

11.30 – 13.00 Sessie 2 (voorzitter Wijnand Mijnhardt, Em. Universiteit Utrecht)
Aspecten van de correspondentie van Belle van Zuylen

Emma Dunne (University College Dublin):
Analysing the Pursuit of Happiness in the Correspondence of Isabelle de Charrière.

Valérie Cossy (Université de Lausanne):
Never mentee and never mentor: freedom as part of the essence in the letters to David-Louis Constant d’Hermenches and Benjamin Constant.

Miranda Lewis (Oxford University):
Women’s Early Modern Letters Online (WEMLO) within Early Modern Letters Online (EMLO).

LUNCH

14.00 – 18.00 MIDDAGSESSIES (voertaal Nederlands)

14.00 – 15.00 Sessie 3 (voorzitter Lotte Jensen, Radboud Universiteit Nijmegen)
Het lezen en bestuderen van briefwisselingen uit de vroegmoderne tijd

Hans Bots (Radboud Universiteit Nijmegen):
Madame de Maintenon, een epistolair talent voor haar tijdgenoten en het nageslacht.

Dirk van Miert (Universiteit Utrecht en Huygens ING):
Hoe maak je van een verzuilde correspondentie een schone onderzoeksbron?
Belle en het Big-data beest.

PAUZE

15.30 – 17.00 Sessie 4 (voorzitter Greetje van den Bergh, vertaler van Belle van Zuylen)
De participatie van gebruikers/lezers/studenten binnen dit editieproject

Edda Holm (voorzitter van het Genootschap Belle van Zuylen):
De rol van het Genootschap Belle van Zuylen voor de (digitale) beschikbaarheid van haar geschriften.

Montserrat Prats Lopez (Open Universiteit), Els Rutten en Anja van Putten (crowdsourcers in het brievenproject), Maria Schouten (coördinatie):
Complexe “Citizen Science”: Het project Belle van Zuylen’s brieven online.

Marc Smeets en enkele van zijn studenten (Radboud Universiteit Nijmegen):
Esprit, entendement, raison. Over cultuur- en tekstspecifieke vertaalproblemen.

17.00 – 18.00 Sessie 5 (voorzitter Huib Zuidervaart)
Belle van Zuylen in de Utrecht Time Machine

Toine Pieters (Universiteit Utrecht):
Belle van Zuylen: het verhaal van haar leven in Utrecht.

Simon Dirks (Universiteit Utrecht):
Lancering van Belle van Zuylen in de Utrecht Time Machine.

Afsluitende discussie.

BORREL

DEELNAME

Alle geïnteresseerden zijn hartelijk welkom om aan deze bijeenkomst deel te nemen. Deelname is mogelijk voor het gehele symposium, of voor de ochtend of middag. Kosten: 15 € (inclusief lunch) – voor leden van het Huizinga Instituut is de toegang gratis.

Gegeven de nu geldende corona-maatregelen gaan we ervan uit dat het symposium inderdaad in de Belle-van-Zuylen-zaal zal kunnen plaatsvinden. Maar het zal ook (gratis) online kunnen worden gevolgd.

Inschrijving via huizinga@uu.nl, met vermelding van: naam, instituut/vereniging, ochtend/middag/dag, en: in zaal of per zoom. Aangemelde deelnemers worden op de hoogte gehouden van eventuele nadere ontwikkelingen.